Saraçhane-Horhor-Kıztaşı Güzergahı

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yine Saraçhane‘deyiz. Eski Eminönü sınırları içerisinde güneybatı bölümünü henüz yazmadım. Oraya tekrar döneceğimi umuyorum. Aksaray Horhor‘a doğru inip, tekrar Fatih’e çıkacağız. 5-6 katlı binalarla sıkı sıkıya yerleşilmiş bu bölgede kıyıda köşede kalmış eserleri farkedeceğiz. Öncelikle Horhor’a girmeden evvel, parkın yan kısmında bulunan Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi‘ni görelim. İçini gezme şansımız maalesef yok.  Türk İnşaat ve Sanat Eserleri Müzesi olduğu söylenirdi ama uzun yıllardır bu konu ile ilgili bir işlevine ben denk gelemedim; hep kapalı gördüm. 1700 tarihli ve merkezine medreseyi almış külliyede medreseden başka mescit-dershane, kütüphane, sıbyan mektebi, sebil bulunmaktadır. Ayrıca yan kısmında haziresi vardır. 


View Saraçhane – Horhor – Kıztaşı in a larger map

Bu tip külliyelerin en azından avlusunun çay bahçesi olarak değerlendirilmesi ne harika olurdu. Külliyeye sonradan Şeyhülislam Mustafa Efendi tarafından çeşme eklenmiştir. Sıbyan mektebi ve üzerinde yer alan kuş evleri dikkati çeken detaylardır. Daha iyi görebilmek için hemen karşısında bulunan kafenin üst katlarına çıkılabilir.

Amcazade Külliyesi

Külliye’den çıkıp altında bulunan hastanenin önünden aşağı doğru salındığımızda ilk önce Süleyman Halife Sıbyan Mektebi ve Çeşmesi‘ni göreceğiz. 1728-29 tarihli bir mekteptir. Karşısında 1854 tarihli Suphi Paşa’nın konağı bugün üniversitenin tıp tarihi anabilimdalı binası olarak kullanılmaktadır. Bu bölgeyi gezerken sokak isimlerine özellikle dikkat etmenizi salık veririm. Konağın karşısında Yeşil Tekke Sokak, az aşağısında Çelebi Hamamı Sokak buralarda daha önceden bir tekke ve hamam olduğunu bize söylemektedir. Konaktan aşağı inerken köşebaşında Horhor Çeşmesi. Adının meşhurluğuna rağmen “yok hayır bu olamaz” diyebileceğimiz bir düz duvar misali çeşmeden maalesef günümüze kalan kısım bu. Rivayet odur ki, Fatih Sultan Mehmet bu civarda yürürken yerin altından sesler duymuş. Bakın “hor hor diye su sesi bu, kazılsın ve çeşme yapılsın” emrini de vermiş. 1960’larda bile aktığı söylenir. Koca semte, üzerinde bulunduğu caddeye adını veren bu çeşmeye sahip olamamışız.

Horhor Çeşmesi

Çeşmenin bulunduğu ara sokağın az ilerisinde ise Horhor Antikacılar Çarşısı bulunmaktadır, Horhor Bitpazarı da denilir. Çok katlı bu yapı içerisinde yer alan dükkânlarda her türlü antika ve eskitilmiş eşyayı bulabilirsiniz. Tekrar Horhor Caddesi’ne çıkıp aşağı devam ediyoruz. Sol kol üzerinde köşe başında Kızılminare Camii biraz heybetli olarak karşımıza çıkacak.

Kızılminare Camii

Kızılminare Camii

Minaresi herhalde en güzel tombul minarelerden olsa gerek. Normalde bir mescit büyütülmüş. Caminin dışının rengi ise pek fena! Binaların arasından devam edelim. Pek çok lokanta, telefon işi yapan dükkânın bulunduğu bu sokağı takip ettiğimizde önce köşebaşında hayli yıpranmış ve bitkilerle sarmalanmış Kethüda Halit Efendi Çeşmesi‘ni göreceğiz; biraz daha ilerde mermerden yenilenmiş devasa boyutta Mehmet Paşa Çeşmesi sağda “beni bugünlerde yenilediler” deyiverecektir. Ve az ilerisinde bugünlerde belediyenin Rehberlik ve Araştırma Merkezi olarak kullanılan bir köşe yapısı Mehmet Emin Efendi Tekkesi‘nin binasını göreceğiz.

Mehmet Emin Efendi Tekkesi, Aksaray

Sağı-solu, arkası uzun ve şekilsiz apartmanlarla dolu ama zerafeti ile kendini gösteriyor. Açıkcası bina şekli itibariyle her daim özel görüyorum ben burayı. Bu bina 7 Mayıs 1890’daki Aksaray yangını sonrası yeniden yapılmıştır. Yakın dönemde de restore edildiği pembe renginden belli olsa gerek. Binanın önünden aşağı ve tekrar sağdaki sokağa girdiğimizde Horhor Hamamı‘nı görürüz. Hamamın önünden ara sokağa girip diğe sokağa geçtiğimizde günümüzde dışı sıvalı ve konut olarak kullanılan Hasan Ağa Medresesi diğer konutlardan farklı olduğu için gözden kaçmayacaktır. Buradan Horhor Caddesi’nin alt ucuna çıktığımızda bir çeşme ve Horhor Tekkesi olarak da bilinen Hindiler (Hindular) Tekkesi bulunmaktadır. Önümüzde Aksaray Metro İstasyonu bulunur. Vatan Caddesi kıyısında devam edip Sofular Caddesi’ne giriyoruz.

Süleyman Han Çeşmesi

Köşebaşında Süleyman Han Çeşmesi restore edilmiş hali ile bir dükkânın önünde kalmıştır. Sonrasında sağımızda Molla Hüsrev ya da Sofular Camii, sağımızda ise hazire duvarları da görünen Sofular Tekkesi yer alır. Caminin hemen sonrasında ise geniş bir alana yayılmış Sofular Hamamı bulunmaktadır. Caminin yanındaki sokaktan içeri girdiğimizde Bıçakcı Alaaddin Camii‘ne geliriz. Giriş kapısı yanında suyu halen bir kaynaktan gelerek akan Ahmet Hulusi Paşa Çeşmesi yer alır. Bu şekilde akan çeşmeye pek rastlamadığımı söyleyebilirim. Caminin kenarında eski bir yapı depo gibi kullanılmaktadır. Minaresi de çok şirindir. Buradaki merdivenlerden yukarı çıkışta yine depo olarak kullanıldığını düşündüğüm çeşme yapısı göze batacaktır. Merdivenlerden yukarı üst sokağa çıkıp evlerinde arasındaki dar sokaklardan kendimizi Kıztaşı Meydanı’na atıyoruz. Markianos Sütunu‘nu şurada işlemiştik. Kıztaşı Caddesi’nden devam ederek ana caddeye çıkmadan sağdaki ilk sokağa girerek Dülgerzade Camii‘ne geçeceğiz. Caminin arkasında önce Hulusi-Sabiha Esendal Çeşmesi ve daha sonra camiye ait Dülgeroğlu Çeşmesi‘ni göreceğiz. Ana caddeden Fatih’in içlerinde doğru yürüdüğümüzde Millet Kütüphanesi ya da eski adıyla Feyzullah Efendi Medresesi‘ni görürüz. 1700 tarihli bu medrese günümüzde araştırmacılar için yazma eserlerin yer aldığı bir ihtisas kütüphanesi olarak kullanılmaktadır.

Amcazade Külliyesi Medreseleri

 

Amcazade Külliyesi

 

Amcazade Külliyesi Mektep ve Kütüphane Altındaki Dükkânlar
Süleyman Halife Sıbyan Mektebi ve Çeşmesi
Süleyman Halife Sıbyan Mektebi Çeşmesi, Fatih

 

Suphi Paşa Konağı
Horhor Bitpazarı’nda Bir Dükkânın İçi

 

Horhor Antikacılar Çarşısı’nda Bir Dükkânın İçi
Kethüda Halit Efendi Çeşmesi

 

Mehmet Paşa Çeşmesi
Sofular Tekkesi Hazire Duvarı

 

Sofular Hamamı Kadınlar Girişi

 

Sofular Hamamı Erkekler Girişi
Dülgerzade Camii

 

Dülgerzade Camii Minaresi

 

Dülgeroğlu Çeşmesi
Millet Kütüphanesi

 

Millet Kütüphanesi Üstten Görünümü

Eski Fotoğraflar:

Solda Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi

 

Amcazade Külliyesi Eski Fotoğrafı
Amcazade Külliyesi Şadırvanı

 

Amcazade Külliyesi Girişi ve Sebili

Daha fazla eski fotoğraflar: Saraçhane, Horhor, Kıztaşı.

Bu yazı Güzergahlı Gezi kategorisine gönderilmiş ve , , , , , ile etiketlenmiş. Kalıcı bağlantıyı yer imlerinize ekleyin.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir