Ayasofya, Kutsal Bilgelik. İlk yapıldığında Büyük Kilise (Megale Ekklesia) denilmiş, 5. yy’da sadece Sophia denilmiş. Kutsal Hikmet’e adanmasından ötürü Aya Sofia olarak tanınmış, fetihten sonra Ayasofya biçimini almış. Bugün görünen Ayasofya 3. sü; ilk ikisi yanmış. Beş yıl süren inşaatın sonunda 27 Aralık 537 günü açılmış. İmparator I. İustianianos devri.
Fetih’ten sonra ahşap bir minare eklenmiş. Daha sonra bu minare yenilenmiş. Fatih Külliyesi yapıldığı için ortadan kaldırılan medrese, Ayasofya’nın kuzeyine yapılmış. Bugün temelleri görünüyor. II. Beyazıt devrinde tuğla olan minare eklenmiş. Mimar Sinan 2 minare daha eklemiş. Yine Sinan tarafından payandalarla yapı sağlama alınmış. Sonraki dönemlerde yapının içine ve dışına pek çok eklemeler yapılmış, çeşitli restorasyonlardan geçerek günümüze ulaşmış.
Uzun uzun ansiklopedik bilgileri sıralama niyetim yok. Meraklısı Vikipedi’den de bulabilir, pek çok internet sitesinden bile. Ayasofya’nın dışardan çeşitli yıllar, mevsimler ve noktalardan çekilmiş fotoğrafları ile çevresinde bulunan diğer külliye elemanları ile iç detaylarından fotoğraflarla desteklemek suretiyle minik açıklamalar yapmaya çalışacağım.
Hani, Ayasofya’ya gidince neler görülmesi gerekir, ne nerededir bunu tamamlamak istiyorum. Eksikler kalacaktır muhakkak. Bir seferde gidip tüm detayları görmek ve hakim olmanın zor olduğu bir zenginlik vardır Ayasofya’da. İstanbul’un en önemli simge eseridir. Tarihi yarımada silüetini Sultan Ahmet Camii ile birlikte tamamlayan muhteşem bir yapı.
|
Bahar Göçünü Gerçekleştiren Leylekler Ayasofya Üzerinden Geçtiler |
|
Bir kış manzarası ve Ayasofya |
|
Ayasofya Gece Görüntüsü |
|
Ayasofya Akşam Görünümü |
|
Ayasofya Ardından Günbatımı |
|
Ayasofya Muvakkithanesi |
|
Türbeler |
|
Ayasofya İmareti |
|
Ayasofya Sebili |
|
Ayasofya Türbeleri |
|
Ayasofya İmaret Kapısı |
|
İstanbul’un fethini müjdeleyen levha |
|
Ayasofya Sıbyan Mektebi, 1740’lı yıllarda I. Mahmut devrinde yapılmıştır. |
|
Ayasofya Şadırvanı |
|
Bahçede bulunan sütun başı |
|
İkinci Ayasofya’ya ait kalıntılar |
|
İmparatoriçe Lahdi |
|
İmparatoriçe Lahdi |
|
Vaftiz Teknesi |
|
Vaftiz Teknesi |
|
Porfir Sunak |
|
Levhaların kopyası, orijinalleri Kanuni Türbesi
saçağında ters olarak kullanılmıştır. |
|
Ayasofya’da baş parmağı sokup kendi çevrenizde kolunuzun altında
dönmek adeti vardır. |
|
Bergama’dan gelen mermer küpün büyüğü.
1200 litre su aldığı söylenmektedir. |
|
Bergama’dan Getirilen Küp |
|
MÖ IV. Yüzyıldan kalma, Bergama’dan getirilen küp |
|
Minik Küp |
|
Ayasofya Güneş Saati |
|
Tarsus’daki bir tapınaktan getirilen
MÖ II. yüzyıla ait kapı |
|
Ayasofya İmparator Kapısı |
|
İmparator Kapısı Eşiği |
|
Orta Nefin Genel İç Görünümü |
|
Meşhur restorasyon zamanı |
|
Ayasofya Kubbe İçi |
|
Mihrabın güney tarafındaki boşluktaki duvarda yer
alan bir karosu çalınmış Kabe’yi betimleyen çini pano |
|
Ayasofya Kütüphanesi, I. Mahmut devrinde 1740 yılında yapılmıştır. |
|
Ayasofya Müze Ziyaretçileri |
|
Cennet Cehennem Kapısı |
|
Cennet Cehennem Kapısından Detay |
|
Fossati tarafından yapılan Hünkar Mahfili |
|
Mihrap ve Kanuni döneminde Macaristan’ın fethinden sonra
bir kiliseden getirilen 2 kandil |
|
Üst Galeri Çıkış Koridorları |
|
Üst Galeri Giriş Kapısı |
|
Ayasofya Üst Galeri |
|
Ayasofya Üst Galeri |
|
Üst Galeri |
|
Bizans dönemi sütun başları |
|
Güney Nefi (Üst Kat) Mozaikleri |
|
Sütun Başları |
|
Sütun Başı |
|
Ayasofya’dan Sütun Başı Örneği |
|
Üst galeride bulunan Deisis Mozaiği’nde Meryem, İsa ve Vaftizci Yahya
resmedilmiştir Mozaiğin alt kısımlarındaki
tahrifat zamanında Ayasofya’yı
ziyarete gelen yabancılara bahşiş
karşılığında dönemin hademeleri tarafından
sökülüp hediye edilmesiyle
oluşmuş. |
|
Deisis Moziğinde Pantokrator İsa |
|
İsa’ya adak sunan İmparator IX. Konstantinos Monomahos ve Eşi Zoe Mozaiği |
|
İmparator Kapısı üstünde Pantokrator İsa ve önünde secde eden
imparatorun VI. Leon olduğu düşünülmektedir..
Sol madalyonda Meryem,
sağdakinde ise Cebrail görülmektedir.
İsa’nın elinde “Size selamet
olsun, ben evrenin ruhuyum” yazısı vardır. |
|
VI. Leon’un tahtta kendisine ortak yaptığı kardeşi
Aleksandros’un portre mozaiği. |
|
İmparator kapısı üzerindeki bu mozaik 1933 yılında badana altında
bulunmuştur. Kucağında İsa ile Meryem. Soldaki Ayasofya’nın modelini
sunan İustinianus,sağdaki Byzantion’u sunan I. Constantinus. |
|
Kucağında İsa ile Meryem’e adak kesesi sunan İmparator
II. İoanness Komnenos ile eşi Eirene mozaiği |
|
Apsis Yarım Kubbesi’nde bulunan Meryem ve kucağında İsa mozaiği |
|
Ayasofya’daki Melek Tasviri |
|
Aziz Genç İgnatios |
|
Ayasofya İçindeki İznik Çinilerinden Örnekler |
Ayasofya Eski Fotoğrafları:
|
Abdullah Fréres Fotoğrafı |
|
Ayasofya Medresesi |
|
Ayasofya Medresesi Ön Görünümü |
|
James Robertson, 1855 |
|
Sebah & Joaillier, 1880 |
|
Guillaume Berggren, 1880 |
|
Sebah & Joaillier fotoğrafı |
|
Abdullah Fréres fotoğrafı |
|
M. Iranian fotoğrafı, 1870-1900 |
|
Sebah & Joaillier fotoğrafı |
|
Nicholas V. Artamonoff, Mart 1936 |
|
Van Nice, Robert L. fotoğrafı |
|
1934 |
|
Sebah & Joaillier Fotoğrafında Orta Nef
|
Ayasofya ve Çevresi’nin eski fotoğraflarının daha fazlası şurada.
Ayasofya üzerine Habertürk’te Semavi Eyice ile yapılan uzun röportaj.
Bu yazı
Eser kategorisine gönderilmiş ve
istanbul'un simgesi,
sultanahmet ile etiketlenmiş.
Kalıcı bağlantıyı yer imlerinize ekleyin.